هنر بسته بندی: آلمان درصدد است قانون «حداقل زمان نگهداري» مواد غذايي را تغيير دهد تا مانع حيف و ميل انبوه اين مواد شود. تاريخي که روي بستههاي غذايي درج ميشود اغلب با تاريخ فساد و غيرقابل مصرف بودن محتويات اشتباه گرفته ميشود.
کريستيان اشميت، وزير امور کشاورزي و تغذيه آلمان، در نظر دارد قانون مربوط به ثبت حداقل زمان نگهداري روي مواد غذايي بستهبندي شده را تغيير دهد. تاريخ انقضايي که معمولا روي بستههاي مواد غذايي ديده ميشود به اين معناست که توليدکننده ضمانت ميکند تا اين تاريخ در خواص محتويات آن، مانند بو، رنگ، مزه و ارزش غذايي تغييري بهوجود نيايد، البته به شرط آن که بسته باز نشود يا در محلي غيرمناسب نگهداري نشود.
قانون درج حداقل زمان نگهداري روي مواد غذايي در آلمان، سابقهاي 30ساله دارد. حالا اما وزير کشاورزي ميگويد که مصرفکننده درک و دريافت درستي از تاريخ يادشده ندارد و اغلب اين تاريخ با تاريخ مصرف يا زمان فاسدشدن و غيرقابل استفاده بودن محتويات بسته اشتباه گرفته ميشود. اين امر باعث شده که سالانه نزديک به ۱۱ميليون تن مواد غذايي قابلاستفاده در آلمان دور ريخته شود که نزديک به ۷ ميليون تن آن مربوط به خانوادهها و مصارف غيرانبوه (رستورانها و…) است. به عبارت ديگر، سالانه هر آلماني بهطور متوسط ۸۲ کيلو مواد غذايي دور ميريزد که بخش عمده آن هنوز قابلمصرف است. ارزش سرانه مواد غذايي دور ريختهشده به ۲۳۵ يورو در سال ميرسد که در مورد کل جامعه آلمان معادل ۲۰ ميليارد يورو در سال است.
طرح وزير کشاورزي اين است که روي بسته مواد غذايي چيپ (تراشه) الکترونيک نصب شود تا خواص محتويات آن را به صورت رنگ نشان دهد. در کنار چيپ هم نمونهاي براي مقايسه قرار داده شود تا مصرفکننده بتواند دريابد که خواص يادشده (رنگ) تا چه حد تغيير کرده و خود درباره مصرف يا عدم مصرف آن تصميم بگيرد. پروژهاي تحقيقاتي در ا ين زمينه در جريان است که وزارت کشاورزي 10 ميليون يورو براي آن هزينه کرده است.
طرحي که انتقاد هم برانگيخته
سالانه در آلمان معادل 20 ميليارد يورو موادغذايي هنوز قابل مصرف دور ريخته ميشود. همين حالا هم برخي از شرکتهاي توليدکنندهي مواد گوشتي در آلمان از چيپ استفاده ميکنند، منتهي کارکرد اين چيپ اين است که آغاز فاسد شدن ماده را به مصرفکننده نشان ميدهد. در حالي که چيپهاي جديد که روي ساير مواد غذايي کمتر حساس مانند شير و ماست و… نصب خواهد شد، نه آغاز فساد که ميزان تغييريافتگي خواص آن را نشان خواهد داد.
طرح وزير کشاورزي البته با انتقادهايي هم روبهرو شده است. حزب سبزهاي آلمان اين اقدام را نمايشي ميداند و تاکيد ميکند که بخش عمده موادي که دور ريخته ميشوند شامل نان و سبزي و ميوه, بستهبندي نميشوند و حداقل زمان مصرف آنها مشخص نيست. به گفته سخنگوي سياستهاي حمايت از مصرفکننده در حزب سبزها، قبل از اجراي طرح مورد نظر وزير کشاورزي بهتر است يارانههايي که به کشاورزان تعلق ميگيرد و به جاي تمرکز بر کيفيت، عمدتا کميت و مازاد توليد در عرصه کشاورزي را سبب ميشوند، حذف شوند.
او افزوده است که آلمان قبل از طرحهاي يادشده نيازمند تقويت توليد مواد غذايي هماهنگ با تقاضا در محل و بازاريابي در همان منطقه است تا ميان توليدکننده و مصرفکننده فاصله کوتاهي باشد و از آنجا که کالا مدت کمتري در انبار ميماند، زباله غذايي کمتري توليد شود.
هماهنگي با معيارهاي اروپايي
وزير کشاورزي در طرح خود به ناهمسازي قانون آلمان با معيارهاي رايج در اتحاديه اروپا هم توجه دارد. بر اساس معيارهاي اروپايي بايد روي مواد غذايي مانند گوشت يا حتي سالاد آماده و بستهبندي شده تاريخ مصرف (نه زمان حداقل نگهداري) قيد شود.
در واقع تاريخ مصرف به معناي آن است که ماده غذايي از اين تاريخ ميتواند وارد فسادزدگي شود و مصرف آن براي سلامتي انسان فاقد خطر نباشد، در حالي که حداقل زمان نگهداري که در آلمان رايج است به آغاز از دست رفتن احتمالي برخي از خواص (مزه، بو، رنگ و…) اشاره دارد و نه لزوما فاسد شدن مواد خوراکي.
