روزنامه محلی سیستان و بلوچستان در شماره 18972 مورخ 27 اردیبهشت ماه گفتگوی اختصاصی خبرنگارخود را با رئیس جهاد کشاورزی خاش با عنوان ‘رنج کشاورزان خاش از نبود صنایع تبدیلی و بسته بندی’ منتشر کرده است.
دراین مطلب آمده است: خاش در دامنه جنوبی قله تفتان و یکی از شهرستان های مرکزی سیستان و بلوچستان است.این شهرستان، دارای آب و هوای گرم و خشک است و به علت همجواری با کوه تفتان که تنها آتشفشان نیمه فعال کشور است هوای نسبتاً سردی دارد، در این منطقه تبخیر بالا و بارندگی نسبتاً کم و پراکنده است.
خاش با توجه به ویژگی های آب و هوایی خاص خود و برخورداری از خاک حاصلخیز مناسب، بیشترین موقعیت کشاورزی را در استان دارد و انواع محصولات باغی و زراعی در این شهرستان کشت می شود.
مدیر جهادکشاورزی خاش در این زمینه، به خبرنگار ما می گوید: این شهرستان بیشترین تنوع گیاهی و استعدادیابی را براساس شاخص گیاهی داراست و مقام اول تنوع کشت محصولات کشاورزی را در استان دارد.
«امان ا… طوقی»، می افزاید: خاش دارای 120 کیلومتر مرز مشترک با پاکستان است که در این مناطق مرزی محیطی برای باغ های دیم و به تازگی کشت های آبی فراهم شده است. وی ادامه می دهد: 7 هزار نخل در خاش و در منطقه مرزی روتک وجود دارد که این میزان دو برابر شهرستان نیکشهر، قصرقند و فنوج است.وی می گوید: خرمای ربی منطقه مرزی روتک به دلیل وزش بادهای سیستان که در این منطقه از کشور خارج می شود از نظر کیفیت بهترین خرما را دارد.وی می افزاید: خرمای ربی این منطقه از خاصیت انباری بسیار خوبی برخوردار است و نمونه آن در هیچ جای استان وجود ندارد.مدیر جهاد کشاورزی خاش خاطرنشان می کند: خرمای ربی کشت شده در منطقه مرزی روتک، به دلایل برخی مشکلاتی که در بُعد مسافت برای انتقال به شهرستان وجود دارد از همان مناطق مرزی و به صورت سنتی به پاکستان صادر می شود.وی می گوید: چنانچه کشاورزان بخواهند خرمای مناطق مرزی روتک را به شهرستان و استان صادر کنند 350 کیلومتر مسافت را باید طی کنند و یک روز در راه باشند که برای آنها صرفه اقتصادی چندانی نیز نخواهد داشت.
طوقی بیان می کند: خاش رنگین کمانی از محصولات زراعی و باغی است و به جرأت می توان گفت اگر گیاهان را براساس جنس و گونه آن بسته بندی کنیم، یک نمونه از تمام گونه های باغی و زراعی کشور در این شهرستان وجود دارد.وی به محصولات زراعی کشت شده، در این شهرستان اشاره می کند و می گوید: بیشتر از 8 هزار هکتار گندم در شهرستان وجود دارد که با گندم دلگان برابری می کند.طوقی ادامه می دهد: 70 درصد سبزی استان در خاش کشت می شود و تنها یک کشاورز 30 درصد سبزی این شهرستان را تولید می کند.وی می گوید: با توجه به آب و هوای مطلوب و مساعدی که شهرستان خاش دارد، در 4 فصل سال کشت انواع محصولات باغی و زراعی انجام می شود.
وی با اشاره به اینکه بیشترین سطح گلخانه های استان در خاش وجود دارد، بیان می کند: کشت گلخانه ای در مواردی به صورت چهارفصل در این شهرستان انجام می شود و اگر در منطقه ایرندگان و پشت کوه برداشت محصولات گلخانه ای تمام شود در حاشیه تفتان این کشت ها در طول سال انجام می شود.
وی اظهار می کند: همچنین یک مجتمع گلخانه ای در منطقه دوربن وجود دارد که 23 واحد گلخانه ای آن آماده است، در 14 واحد آن کشت محصولات انجام می شود و مابقی نیز در حال واگذاری است.
وی با اشاره به کشت محصولات جالیزی در این شهرستان، می گوید: زمانی که برداشت هندوانه چابهار و ایرانشهر و منطقه سیستان به پایان می رسد برداشت هندوانه در خردادماه در این شهرستان آغاز می شود.
طوقی ادامه می دهد: هندوانه منطقه گَرَنچین پشت کوه بخش مرکزی خاش، از معروف ترین و مهم ترین هندوانه های این شهرستان است که 600 هکتار از اراضی این منطقه به کشت این محصول اختصاص دارد.وی با بیان این که 400 اصله نهال گونه های مختلف گیاهی در این شهرستان تولید می شود و به صورت یارانه ای در اختیار کشاورزان قرار می گیرد، می گوید: برای توسعه مزارع خاش، برای اولین بار چندگونه گیاهی خارج از استان از جمله پیاز زعفران وارد کردیم که کشت این نوع گیاه در شهرستان بسیار خوب جواب داد.وی اظهار کرد: هر سال 5 هزار اصله نهال زرشک و 5 هزار اصله نهال عناب، بین کشاورزان این شهرستان توزیع می شود. وی گفت: در حدود 6 سال قبل بخش اعظمی از نهال این شهرستان از خارج استان وارد می شد که به دلیل شناسنامه نداشتن، مشکلات، آفت و بیماری های زیادی را با خود انتقال می دادند اما اکنون شهرستان خاش نهال مورد نیاز بسیاری از کشاورزان منطقه و حتی استان را نیز تأمین می کند. مدیر جهادکشاورزی خاش می گوید: هرسال بیش از 300 هزار تن انواع محصولات زراعی و باغی در این شهرستان تولید و به سایر نقاط کشور و خارج از کشور صادر می شود. وی اظهار می کند: همچنین در حال حاضر دو ایستگاه پرورش ماهیان سردآبی و گرمابی در اسکل آباد و روتک خاش وجود دارد که بخش عمده نیاز شهرستان و استان به ماهیان سردآبی از آن تأمین می شود.
وی بیان می کند: برداشت ماهیان سردآبی در شهرستان خاش، دو بار در سال است که در هیچ جای استان این کار انجام نمی گیرد.وی می گوید: برای اولین بار پرورش مرغ خزک سیستان در این شهرستان انجام شد که در حال انقراض است و در خاش، پرورش این نوع مرغ عملکرد خوبی نداشته است.وی می گوید: 150 واحد پرواربندی گاو و گوساله در این شهرستان وجود د ارد که بنا به دلایل و مشکلات خاصی که دارند تعطیل و غیرفعال هستند. وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر یک کارخانه شیر، سه واحد خوراک دام، کارگاه رب انار و 9 واحد آسیاب برنج کوبی در این شهرستان مشغول به فعالیت هستند.طوقی می گوید: با توجه به اینکه خاش از جمله شهرستان های استان است که کشت انواع محصولات در آن انجام می شود، می توان از آن به عنوان ایران کوچک نام برد اما هنوز کارخانه های بسته بندی و صنایع تبدیلی در این شهرستان آن طور که باید راه اندازی نشده است و نبود این کارخانجات از جمله مشکلات اصلی کشاورزی این منطقه است.
وی بیان می کند: بیشترین سطح آبیاری تحت فشار استان در این شهرستان انجام می شود که شامل 4 هزار هکتار است و هزارو652 هکتار نیز برای این نوع آبیاری در خاش قرارداد بسته شده است.
وی خاطرنشان می کند: 450 رشته قنات در خاش وجود دارد که بیشترین رشته قنات در استان است و حدود 2 هزار چاه، کاریز و چاهک نیز وجود دارد که آبرسانی به مزارع کشاورزی خاش به وسیله چاه و قنات و آب های سطحی و رودخانه ها انجام می شود.
وی می گوید: 37 واحد مرغداری در این شهرستان وجود دارد که مرغ تولید شده، در این واحدها یکی از با کیفیت ترین انواع گوشت سفید تولید شده در استان است که بیشتر به مناطق جنوب استان صادر می شود.
وی خاطرنشان می کند: یکی از اولویت های کشت محصولات باغی در مناطق مرزی خاش، کشت خرماست. یک شرکت ارگانیک روی محصولات مختلف آزمایش هایی انجام داده که از بین خرماهای موجود استان تنها خرمای مناطق مرزی روتک، به عنوان خرمای ارگانیک شناسایی کرده که در حال سرمایه گذاری روی خرمای این منطقه است که با برند همان شرکت به فروش می رسد.وی خاطرنشان می کند: مسئولان وعده داده اند که واحدهای پرواربندی این شهرستان دوباره فعال شود که با فعال شدن این واحدها کشت گیاهان علوفه ای نیز در خاش بیشتر می شود. وی می افزاید: تنها واحد ذرت خشک کنی استان در خاش است که این محصول پس از برداشت و خشک شدن به استان های خراسان شمالی و جنوبی صادر می شود.
وی ادامه داد: همچنین سطح زیرکشت یونجه این استان بسیار زیاد است که 70 درصد یونجه این شهرستان نیز به استان های خراسان جنوبی و کرمان صادر می شود و در صورتی که پرواربندی های این شهرستان فعال شود از این محصول در همین منطقه استفاده خواهد.
