هنر بسته بندی : توجه به فرآوري و بسته‌بندي محصولات كشاورزي كشور به ويژه در استان‌ها يكي از مباحث مهم و ضروري است كه مي‌تواند محصولات توليدي استان‌ها را با حداقل ضايعات و حفظ كيفيت به دست مصرف كننده داخلي وخارجي برساند و حداكثر سود را نصيب كشاورزان كند.
استان فارس نيز با دارا بودن بخش عظيمي از انواع محصولات زراعي جايگاه بسيار مناسبي دركشور دارد از اين رو براي اطلاع از چگونگي وضعيت صنايع فرآوري و بسته‌بندي گفت وگويي را با آقاي مهدي صادقي مدير صنايع كشاورزي استان فارس انجام داده‌ايم كه در زير مي‌خوانيم :
وضعيت صنايع تبديلي، تكميلي، فرآوري و بسته بندي محصولات كشاورزي استان شما چگونه است؟
سازمان جهاد كشاورزي استان فارس تا كنون بيش از يك هزار جواز تاسيس صنايع تبديلي و تكميلي بخش كشاورزي صادركرده كه ظرفيت جذب مواد خام اين واحدها بالغ بر 6 ميليون تن از محصولات كشاورزي استان با اشتغال پيش بيني شده 13 هزارو 439نفر است.در حال حاضر 403 واحد صنعتي با ظرفيت جذب مواد خام بيش از 2 ميليون و 670 هزار تن و اشتغال 5 هزار و282 نفر به توليد رسيده‌اند.
همچنين با توجه به اين مطلب كه سازمان صنعت ،معدن و تجارت نيز نسبت به صدور مجوز واحدهاي صنايع تبديلي و غذايي اقدام مي‌كند در شرايط فعلي دو سازمان در مجموع 8/7 ميليون تن از محصولات كشاورزي استان را فرآوري و بسته‌بندي مي‌كنند كه با توجه به توليد 5/11 ميليون تن محصولات كشاورزي 8/67 درصد اين محصولات وارد صنعت بسته‌بندي و فرآوري مي شود.
در سال‌هاي اخير همچنين سازمان جهاد كشاورزي فارس مفتخر به كسب رتبه دوم از نظرارزش صادرات و ظرفيت فرآوري واحدهاي به توليد رسيده ،رتبه سوم در تعداد واحد به بهره برداري رسيده ،اشتغال ايجاد شده در واحدهاي فعال و ميزان سرمايه گذاري انجام گرفته، شده است.بنابراين به طور خلاصه مي‌توان گفت كه استان فارس در زمينه فرآوري محصولات زراعي از جايگاه بسيارمناسبي در كشور برخوردار است و علاوه بر فرآوري محصولات استان، بخشي از محصولات استان‌هاي جنوبي و شرقي را نيز وارد چرخه صنايع استان فارس مي‌كند.
در زمينه صنايع زراعي اولويت سازمان جهاد كشاورزي فارس، توسعه صنايع بسته بندي است . همچنين اين استان در زير مجموعه دام و طيور نيز از توسعه چشمگيري برخوردار بوده و همانندمحصولات زراعي ، بخشي از محصولات دام و طيور ساير استان‌ها را در واحدهاي صنايع تبديلي استان فارس فرآوري مي‌كند. نوآوري‌هاي ايجاد شده در اين صنايع باعث شده محصولات توليدي با حفظ كيفيت از قيمت تمام شده پايين‌تري برخوردار شوند.
علاوه براين، در زيرمجموعه صنايع باغي طي چند سال گذشته تحولات چشمگيري به ويژه در صنايع بسته‌بندي و نگهداري محصولات ايجاد شده به طوري كه در حال حاضر بخش مهمي از محصولات كشاورزي باغي استان وارد صنايع درجه‌بندي و بسته‌بندي مي شوند و توسعه سردخانه‌ها منجر به افزايش كيفيت محصولات، تنظيم بازار و بازگشت ارزش افزوده به كشاورزان منطقه شده است با اين حال هنوز زمينه كار درفرآوري محصولات باغي وجود دارد.
آيا اعتباري براي بهبود بسته‌بندي در نظر گرفته شده است؟
اعتبار خاصي به عنوان بسته‌بندي در اعتبارات پيش‌بيني شده استان وجود ندارد ولي در سال 91 با ابلاغ تسهيلات صنايع توسعه بخش كشاورزي زمينه بسيار مناسبي در رونق صنايع استان ايجاد شد. سازمان جهادكشاورزي فارس با توجه به اهميت توسعه صنايع بسته‌بندي و با هدف كاهش ضايعات محصولات كشاورزي اولويت معرفي تسهيلات را براي واحدهايي در نظر گرفت كه قصد فعاليت در صنايع بسته‌بندي به خصوص بسته‌بندي محصولات تازه كشاورزي را داشته‌اند.
استقبال توليدكنندگان از بسته‌بندي‌هاي جديد تا چه حد بوده است. آيا تمايلي دارند؟
متاسفانه به دليل افزايش هزينه‌هاي توليد در واحدهاي صنعتي، توجه به بسته‌بندي‌هاي جديد از جايگاه لازم و مناسب برخوردار نيستند و واحدها تلاش مي‌كنند تا هزينه‌هاي توليد خود را تا حد ممكن كاهش دهند كه اين كاهش (باوجود اهميت بسته‌بندي)بیشتردر زمينه بسته‌بندي صورت مي‌گيرد البته با فعال‌شدن كميته نانوتكنولوژي سازمان جهاد كشاورزي فارس و عضويت مديريت صنايع كشاورزي در اين كميته ، يكي از برنامه‌هاي اصلي توسعه صنايع بسته بندي با تكنولوژي‌هاي نوين از جمله نانوتكنولوژي در استان است.
بر اساس آمار، چه ميزان محصولات كشاورزي استان به خاطر نبود بسته‌بندي دچار فساد مي‌شوند؟
طبق آمار اعلام شده، ضايعات محصولات كشاورزي حدود25 درصد است كه اين ضايعات شامل تمامي مراحل توليد از داشت، برداشت، حمل ونقل و.. مي‌شود. مهمترين عامل افزايش ضايعات پس از برداشت و در مراحل حمل و نقل و توزيع به خصوص در محصولات تازه كشاورزي ،كمبود امكانات بسته‌بندي است.
چه اقداماتي براي طراحي و توليد بسته‌بندي‌هاي جديد و كاربردي انجام شده است؟
همانطور كه اشاره كردم در برنامه هاي اجرايي كميته نانو سازمان توسعه صنايع بسته‌بندي ،استفاده از اين تكنولوژي در دستور كار قرار دارد البته لازم به توضيح است از آنجايي‌كه صدور مجوزهاي توسعه واحدهاي صنايع بسته‌بندي در زير مجموعه وظايف وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار دارد بنابراين امكان هزينه‌كردن و اعطاي تسهيلات در اين زمينه توسط سازمان جهاد كشاورزي وجود ندارد با اين وجود مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي فارس با توجه به اهميت موضوع در پروژه‌هاي تحقيقاتي خود، توسعه بسته بندي‌هاي نوين را به عنوان طرح‌هاي پيشنهادي اجرايي مي‌كنند.
حمايت دولت در زمينه بسته‌بندي تا چه ميزان بوده است .آيا درخواستي از جانب شما در اين خصوص صورت گرفته است؟
خوشبختانه در زمينه توسعه واحدهاي بسته‌بندي محصولات كشاورزي حمايت هاي بسيار مناسبي انجام شده و طي چند سال گذشته اين واحدها در استان به صورت چشمگيري توسعه يافته است. در تمامي درخواست‌هاي ارسال شده براي اعطاي تسهيلات و رديف‌هاي اعتباري، اولويت با توسعه صنايع بسته‌بندي بوده است. در زمينه توليد مواد بسته‌بندي نيز به طور يقين سازمان صنعت، معدن وتجارت به عنوان متولي كار برنامه‌هاي جامعي تدوين كرده است.
نبود بسته‌بندي تا چه ميزان در كاهش صادرات تاثيرگذار بوده است. در صورت حل اين مشكل چه ميزان افزايش در اين بخش خواهيم داشت. اعتبار درخواستي صنايع براي بسته‌بندي چه مبلغي است؟
در مورد صادرات محصولات، صرفا مشكل از جانب بسته‌بندي نيست چون در حال حاضر در بسياري از زمينه‌ها بسته‌بندي‌هاي مناسبي براي صادرات طراحي شده است . يكي از دلايل كمبود صادرات محصولات بسته‌بندي شده ، بالابودن تعرفه واردات محصولات در بسته‌هاي خرده فروشي در كشورهاي مقصد بوده كه لازم است از طريق رايزني‌هاي بازرگاني نسبت به كاهش تعرفه‌هاي واردات محصولات خرده فروشي و در نتيجه توان رقابت آن‌ها در بازار اقدام كرد. به طور يقين با حل اين مشكل صادرات محصولات و به دنبال آن بسته بندي هاي متناسب رونق بيشتري خواهد يافت.
