این پرسشی است که مصرفکنندگان هر روز هنگام مواجهه با برچسب تاریخ روی مواد غذایی از خود میپرسند. سردرگمی درباره اینکه برچسبهای تاریخ چه معنایی دارند – و چه معنایی ندارند – یکی از عوامل اصلی باقیماندن غذاهای خوردهنشده است، بهویژه در میان مصرفکنندگان. به همین دلیل، تلاشها برای استانداردسازی، سادهسازی و یکدستسازی برچسبهای تاریخ به بخشی اصلی از برنامههای کاهش ضایعات غذایی تبدیل شده است.

برآورد میشود که نگرانیها درباره برچسبهای تاریخ، سالانه باعث ایجاد حدود سه میلیارد پوند غذای مازاد در خانهها در سراسر کشور شود. علاوه بر این، فروشگاههای مواد غذایی معمولا دو تا سه روز پیش از تاریخی که روی بستهبندی درج شده است، محصولات فروشنرفته را از قفسهها برمیدارند زیرا میترسند مشتریانشان آنها را به فروش غذای «فاسد» متهم کنند – و این نیز به ضایعات اضافه میکند.
استانداردسازی، سادهسازی، یکدستسازی
تحلیل سازمان ReFED برآورد میکند که استانداردسازی برچسبهای تاریخ – و آموزش مردم درباره معنای برچسبهای اصلاحشده – میتواند سالانه از هدررفت ۴۲۵ هزار تُن غذا جلوگیری کند؛ این کار انتشار معادل ۲.۲۳ میلیون تُن دیاکسیدکربن را کاهش میدهد و حدود ۱۴۵ میلیارد گالن آب صرفهجویی خواهد شد. مهمتر آنکه این اقدام سود مالی خالصی معادل ۱.۸۲ میلیارد دلار به همراه خواهد داشت؛ هزینه اجرای آن محدود است و سود آن تنها نصیب مصرفکنندگان نمیشود، بلکه بخشهای خردهفروشی، تولید و خدمات غذایی نیز بهرهمند میشوند.
بررسی موضوع
در حال حاضر هیچ استاندارد فدرالی برای برچسب تاریخ روی محصولات غذایی وجود ندارد، به جز شیر خشک نوزاد. برخی ایالتها مقررات متفاوتی دارند و صنایع مختلف هم استانداردهای داوطلبانهای ایجاد کردهاند؛ اما در نهایت، این تولیدکنندگان هستند که تصمیم میگیرند روی محصولاتشان برچسب بزنند یا نه.
تا به حال فکر کردهاید که آن تاریخهای روی بستهبندی مواد غذایی واقعا چه معنایی دارند؟ تاریخهای درجشده روی برچسب غذا بیشتر درباره کیفیت هستند، نه ایمنی، و در هر صورت، فقط برآورد محسوب میشوند. از همه مهمتر، بیشتر بیماریهای ناشی از مواد غذایی به دلیل آلودگی به وجود میآیند، نه به خاطر سن یا تاریخ مصرف.
انواع برچسبها
- Best By (بهتر است تا تاریخ … مصرف شود):
نشاندهنده کیفیت است و یعنی غذا تا آن تاریخ بهترین طعم و کیفیت را خواهد داشت. - Use By (مصرف تا تاریخ …):
میتواند گیجکننده باشد، چون ممکن است هم به کیفیت و هم به ایمنی اشاره کند – و روی برچسب مشخص نیست کدام مورد است. - Sell By (فروش تا تاریخ …):
برای فروشگاههاست تا محصول را تا تاریخی مشخص از قفسهها بردارند. اما این الزاما به این معنا نیست که غذا بعد از آن تاریخ برای شما مضر خواهد بود.
حرکت به سوی یکدستسازی
گروههای مختلف – از جمله ائتلاف صفر ضایعات غذایی (Zero Food Waste Coalition) – خواستار آن هستند که صنعت و دولت فقط دو برچسب استاندارد را بهکار بگیرند:
- “BEST If Used By” برای نشان دادن کیفیت،
- “USE By” برای نشان دادن افزایش ریسک مصرف غذا.
در این سیستم، برچسب Sell By حذف خواهد شد، چون اساسا برای مصرفکننده طراحی نشده است. در حال حاضر، صنعت دستورالعملهای داوطلبانهای برای این سیستم دارد، اما تنها بخشی از آن رعایت میشود. پس از استانداردسازی برچسبها، آموزش مصرفکنندگان و دیگران نیز ضروری است تا بتوانند این برچسبها را درست تفسیر کرده و بر اساس آن تصمیم بگیرند.