برندها تاریخ انقضا (use by) را کنار می‌گذارند. این در صنعت بستهبندی به چه معنایی خواهد بود؟ از آنجایی که روز به روز بر تعداد برندها و خرده‌فروشانی که از این تصمیم پیروی می‌کنند افزوده می‌شود، به نظر می‌رسد که صنعت بستهبندی با یک تحول هیجان‌انگیز روبرو خواهد شد. اندرو مانلی مدیر، AIPIA در این مورد بیشتر توضیح می‌دهد.
ماه گذشته شرکت فروشگاه زنجیره‌ای Co-op در بریتانیا اعلام کرد که دیگر از واژه‌گان «تاریخ انقضا» بر روی بستهبندی محصولات ماست تولیدی خود استفاده نخواهد کرد. اعلام این خبر در سایر بخش‌ها با استقبال خوبی روبرو شد.
از سوی دیگر اعلام این خبر می‌تواند برای صاحبان بسته‌بندی‌های هوشمند نیز یک فرصت عالی برای فروش این نوع بسته‌بندی‌ها باشد اما باید از این امکان به وجود آمده به درستی استفاده و سازوکار مناسبی برای دستیابی به این هدف تعریف کرد. از آنجایی که حتی بسته‌بندی‌هایی که مخالف سازمان WRAP(Waste Resources Action Programme) در بریتانیا هستند اذعان می‌کنند که 70 درصد ضایعات مواد غذایی در خانه تولید می‌شوند. بنابراین بر افزودن هر اطلاعاتی بر روی بستهبندی یک محصول که بتواند به کاهش این ضایعات بینجامد باید خوشامد گفت.
در واقع شرکت زنجیره‌ای کو آپ از سال 2021 به دنبال بخشی از یک کار آزمایشی و تحقیقی، برچسب‌های تاریخ را از روی چندین بستهبندی مواد غذایی تازه خود حذف نمود ولی از طرف دیگر توصیه‌هایی برای ذخیره‌سازی بهتر روی بسته‌بندی‌ها درج کرد تا به کاهش ضایعات آن محصولات کمک نماید.
همچنین فروشگاه زنجیره‌ای دیگری در بریتانیا به نام Morrisons همین تغییر را در محصول شیر خود اعمال کرد و واژه تاریخ انقضا را با واژه بهترین زمان مصرف (best-before date) جایگزین کرد.
حال باید پرسید که آیا استفاده از این روش می‌تواند با شتاب بیشتری مورد استفاده قرار گیرد؟ یا اینکه همچنان در سایه موضوعی اساسی‌تر به نام تاریخ انقضا قرار خواهد گرفت؟ بهتر است که به این موضوع نگاه دقیق‌تری انداخت. باید به این نکته توجه کرد که استفاده از واژه‌هایی مثل (sell by و best before dates) همیشه روی بسته‌بندی‌ها وجود داشته‌اند. کاربرد آنها آسان و عموما توسط مصرف‌کنندگان قابل درک هستند هر چند که در واقع این اطلاعات مندرج بر روی بستهبندی کالاها، بنا به نظر بسیاری از کارشناسان به شکل گسترده‌ای توسط مصرف‌کنندگان به نادرست تعبیر می‌شوند. حتی در مطالعه‌ای که کمیسیون اروپا در سال 2018 انجام داد، 10درصد از 88 میلیون تن ضایعات مواد غذایی که سالانه در اتحادیه اروپا تولید می‌شود به گونه‌ای با این تاریخ‌گذاری‌ها مرتبط است.
بنابراین، این تاریخ‌گذاری‌های نسبتا قراردادی که برای زمان طولانی به خوبی در خدمت ما بوده‌اند، اکنون به بخشی از مشکل تبدیل شده‌اند و در واقع به جای اینکه به کاهش ضایعات مواد غذایی منجر شوند برعکس باعث افزایش آنها شده‌اند.
با دیدن این واقعیت‌ها اکنون این سوال به ذهن خطور می‌کند که چرا تولیدکنندگان و خرده‌فروشان مواد غذایی (و حتی شرکت‌های لجستیکی) فقط به درج تاریخ تولید بر روی محصولات خود اکتفا نمی‌کنند؟ امروزه تولیدکنندگان مواد غذایی نیز می‌توانند استفاده از بسته‌بندی‌های هوشمند را به عنوان بخشی از راهکار حل این مشکل در نظر بگیرند. این بسته‌بندی‌های هوشمند با به‌کارگیری نشانگرهایی که در آنها وجود دارد، هم تازگی و وضعیت غذا را مانیتور می‌کنند و هم قادرند در طول زنجیره تامین غذایی و هم در روی بسته‌بندی‌های داخل فروشگاه‌ها مورد استفاده واقع شوند.
بدیهی است امروزه کاهش توده ضایعات غذایی در جهان از اهمیت بسیاری برخوردار است. بر اساس تحقیقات به دست آمده گفته می‌شود که در دنیای امروز تولید ضایعات مواد غذایی نقش بسا مخرب‌تری در مقایسه با بستهبندی آنها بر روی محیط زیست اطراف ما ایفا می‌کند، گرچه تاثیر اقتصادی این معضل را نیز نمی‌توان از نظر دور داشت بالاخص در زمانی که کل کشورهای جهان از کمبود منابع و مواد غذایی رنج می‌برند.
در این راستا و همچنین جهت تحقق بخشیدن به هدف کاهش ضایعات و حفظ محیط زیست، چه از منظر پایداری و چه بازگشت سرمایه برای سرمایه‌گذاران این صنعت، باید از بسته‌بندی‌ها و لیبل‌های هوشمندی استفاده نمود که براساس نشانگرهای سنجش زمان و دما طراحی شده‌اند. لازم به افزودن است که این نوع بسته‌بندی‌ها در حال حاضر برای کاربردهای بی‌شماری قابل دسترس و بسیار مقرون به‌صرفه هستند.
باید گفت که دستیابی و استفاده کردن از این بسته‌بندی‌ها نیازمند اصلاح و تغییر در پاره‌ای از بخش‌های نظام زنجیره عرضه غذایی خصوصا در بخش انبارداری، توزیع به موقع و به‌ویژه به نحوه برخورد خرده‌فروشان مواد غذایی با بحث چگونگی مدیریت قفسه‌ها برای کالاهای فاسد شدنی می‌باشد.
بنابر آنچه در بالا اشاره شد چنانچه شما به‌عنوان تولید‌کننده و یا خرده‌‌فروش به دنبال صرفه‌جویی در هزینه‌ها و یا دست یافتن به راه‌حلی عملی برای سازگاری محصولات خود با محیط‌زیست هستید، چرا به استفاده از این روش فکر نمی‌کنید؟ لازم به تاکید است که در روش استفاده از بسته‌بندی‌های هوشمند بعید به نظر می‌رسد که شما نیاز به تغییر سیستم تولید خود داشته باشید در واقع شما حداکثر، نیاز به جایگزینی لیبل‌ها بر روی موجودی انبارهاSKU)) و یا روی بچها و پالت‌های خود هستید.
اشتباه نکنید و به یاد داشته باشید که تمامی دولت‌ها و سازمان‌هایی مانند Food Standard Agency(FSA) کاملا به تفسیر یا تعبیر نادرستی که بسیاری از مشتریان مواد غذایی از واژه (تاریخ انقضا) دارند واقفند و از نقشی که این تفسیر نادرست در تولید ضایعات موادغذایی به عهده دارد باخبر هستند. براساس خبر‌های منتشر شده، کمیسیون اروپا تا قبل از پایان سال 2022 میلادی، قوانین جدید خود را در رابطه با تاریخ‌گذاری بر روی محصولات مواد غذایی اعلام خواهد کرد. براساس این قوانین اتحادیه اروپا قصد دارد تا از تفسیر نادرست یا سوءاستفاده از قوانین تاریخ‌گذاری بر این محصولات جلوگیری به عمل آورد. در وب‌سایت رسمی کمیسیون اروپا خاطرنشان و تاکید می‌شود که قوانین جدید براساس نیاز، ایمنی مواد غذایی و سلامت مصرف‌کنندگان برنامه‌ریزی شده است.
