پایداری و بسته‌بندی هوشمند چقدر به هم مرتبط هستند و آینده مشارکت بین این دو حوزه چیست؟ Andrew Manly ، مدیر ارتباطاتAIPIA، به این موضوع می‌پردازد.
پایداری کلمه پیچیده‌ای است که موضوعی بسیار پیچیده را منعکس می‌کند. تعریف پایداری به‌عنوان یک مفهوم واحد، کمی شبیه تلاش برای توضیح بسته‌بندی هوشمند به‌عنوان یک فناوری واحد است. اما در حالی که هر دو چند وجهی هستند، سازگاری یا عدم سازگاری آنها با یکدیگر برای مدتی طولانی ذهن متخصصان بسته‌بندی و پایداری را به خود مشغول کرده است. پس، بیایید نگاه دقیق‌تری به این موضوعات داشته باشیم.
قبل از هر چیز وقتی صحبت از بسته‌بندی پایدار به میان می‌آید، این اصطلاح عموما می‌تواند به معنای «بازیافت آسان‌تر»، «ساخته شده از منابع تجدیدپذیر یا کمپوست شونده»، «استفاده از منابع کمتر» باشد که اکنون بیشتر گرایش به «استفاده مجدد» به جای «بازیافت» را نمایندگی می کند. برای بسته‌بندی هوشمند، ترمینولوژی به دو دسته کلی «فعال» و «هوشمند/متصل» تقسیم می‌شود.
در گذشته نه‌چندان دور خیلی از عناصر بسته‌بندی هوشمند بسیار غیردوست‌دار محیط‌زیست تلقی می‌شدند از جمله مرکب های رسانای نقره و مس، برچسب‌های RFID فلزی و روکش‌های دارای مواد شیمیایی فعال(اغلب با عناصر فلزی مانند نقره) که خواص ضدمیکروبی داشتند اما بازیافت آنها را غیرممکن می‌کردند.
مانند بسیاری از چیزها، ساده‌سازی بیش از حد می‌تواند منجر به تصورات نادرست شود. من مدت‌هاست که از این موضوع دفاع کرده‌ام که پایدار بودن نباید فقط به بسته‌بندی اشاره کند، بلکه کل محصول و چرخه عمر آن را شامل می شود. هدر دادن مواد غذایی اغلب می‌تواند اثرات زیست‌محیطی بسیار بیشتری در مقایسه با بسته‌بندی داشته باشد.
به همین ترتیب، اجزای بسته‌بندی هوشمند زیادی وجود دارد که می‌توان آنها را استخراج و بازیافت کرد یا با افزایش ماندگاری یا بهبود شرایط محصول، کمک زیادی به پایداری آن کرد.
علاوه بر این، فناوری‌های هر دو نوع بسته‌بندی، مانند تفکر در مورد آنچه که یک مسیر پایدار و هوشمند به سوی اقتصاد دایره ای را تشکیل می‌دهد، به سرعت به وجود آمده‌اند. بنابراین به تازگی این ایده که استفاده مجدد ممکن است یک استراتژی موثرتر از بازیافت باشد، مورد توجه قرار گرفته است.
این موضوع تا حدودی به دلیل مسایل مربوط به ظرفیت بازیافت است (نرخ جمع آوری آنقدر زیاد نیست که بتوان از همه مواد به طور موثر استفاده کرد) و تا حدودی هم به این دلیل است که ممکن است بازیافت همه چیز اقتصادی نباشد و حتی به محیط‌زیست آسیب برساند. براساس تحقیقات انجام شده توسط Flexible Packaging Europe، شواهد واضحی وجود دارد که نشان می‌دهد برخی از پلاستیک‌های انعطاف‌پذیر با بازیافت صفر نسبت به پلاستیک‌های سفت و سخت با بازیافت 80 درصد اثرات زیست‌محیطی کمتری دارند. اینکه آیا این پیام به درستی درک می‌شود یا خیر، موضوع دیگری است.
به همین ترتیب، بسته‌بندی هوشمند محصولات سازگار با محیط‌زیست مانند برچسب‌های کاغذی RFID، مرکب های رسانای ساخته شده از مواد قابل بازیافت مانند گرافن و مواد بسته‌بندی فعال مشتق شده از منابع طبیعی مانند سلولز، گیاهان و یا روغن‌های اسانسی را به کار گرفته است.
همچنین به تازگی تبلیغات زیادی برای واترمارک‌ها و کدهای دیجیتال صورت گرفته است که می‌توانند به شناسایی و مرتب‌سازی پلاستیک‌های مختلف برای بازیافت موثرتر کمک کنند. اما از نظر کمکی که بسته‌بندی هوشمند می‌تواند به حوزه بسته‌بندی پایدار بکند، احتمالا باید توانایی آن در اطلاع‌رسانی را نام برد که پتانسیل ایجاد بیشترین تاثیر را دارد.
اجلاس بسته‌بندی پایدار در گردهمایی بسته‌بندی اروپا در لیسبون از 13 تا 14 سپتامبر به بررسی تحول پایدار در بسته‌بندی پرداخت که مستلزم تغییرات اساسی و تمایل هر یک از ذی‌نفعان برای پذیرش طرز فکر جدید و همچنین فناوری‌های جدید است. معادله بسته‌بندی پایدار در مقابل بسته‌بندی هوشمند تنها بخشی از این تغییرات سیستمی است که نقشی قابل توجه در این بحث دارد.
مردم می‌خواهند بسته‌بندی‌هایشان را بازیافت کنند، اما اغلب در مورد چگونگی، مکان و حتی چرایی آن دچار سردرگمی می‌شوند. بسته‌بندی می‌تواند این را بازگو کند و پاسخ‌ها را به روشی بسیار ساده و در دسترس ارایه دهد. شرکت‌هایی مانند تتراپک و کوکاکولا قبلاً به این موضوع پی برده‌اند و از فناوری بسته‌بندی هوشمند برای دستیابی به اهداف پایداری خود استفاده می‌کنند.
یقینا این اقدامات در سطوح مختلف در حال پیشرفت است. اما همیشه جایی برای امیدواری و خوشبین بودن وجود دارد.
