ایسنا: محققان دانشگاه صنعتی شریف در طرحی مشترک با یک شرکت فناور، نمونه‌هایی از پلیمرهای زیست تخریب‌پذیر تولید کردند. این پلیمرها بر پایه نشاسته ترموپلاستیک و نانوالیاف طبیعی طراحی شده و در صورت دستیابی به تولید انبوه در زمینه‌های مختلف ازجمله صنعت بسته‌بندی مواد غذایی قابل استفاده خواهد بود.
در سال‌های اخیر، افزایش روزافزون استفاده از مواد پلیمری در صنایع مختلف به‌ویژه صنایع بسته‌بندی و پزشکی در کنار مشکلات ناشی از بازیافت این مواد به یک نگرانی جدی برای محیط‌زیست تبدیل شده است. به همین منظور نسل جدیدی از پلیمرها به عنوان «پلیمرهای زیست تخریب‌پذیر» مورد توجه قرار گرفته‌اند.
به گفته امیر قاسمی، مجری طرح، رزین نشاسته به‌عنوان زمینه بسیاری از کامپوزیت‌های زیست تخریب‌پذیر مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال جذب رطوبت بالا و پایین بودن خواص مکانیکی، مانع از تولید انبوه این خانواده از پلیمرهای زیست تخریب‌پذیر شده است. وی در ادامه افزود: «تاکنون مطالعات گسترده‌ای برای رفع این دو مشکل اساسی صورت گرفته است. در این میان، ترکیب نشاسته ترموپلاستیک با پلیمرهای پایه نفتی و یا کامپوزیت‌سازی آن به‌عنوان دو راهکار اساسی برای رفع نقایص ذکر شده مطرح هستند. برای این منظور، الیاف و ذرات گوناگونی به‌عنوان فاز تقویت‌‌کننده در زمینه نشاسته ترموپلاستیک به کار گرفته می‌شود. نکته حائز اهمیت در این دو روش که ضمن حفظ زیست تخریب‌پذیر بودن محصول نهایی باید در نظر داشت، ایجاد خواص عملکردی قابل مقایسه با پلیمرهای پایه نفتی و هزینه تولید قابل توجیه و قیمت تمام‌شده رقابتی با آنهاست.»
در این پژوهش نیز تلاش شده است تا نانوکامپوزیتی بر پایه نشاسته ترموپلاستیک و نانوالیاف طبیعی سلولز ساخته شود تا علاوه بر رفع نقاط ضعف نشاسته ترموپلاستیک وابستگی به منابع نفتی را نیز کاهش دهد. بهبود خواص مکانیکی نشاسته ترموپلاستیک با استفاده از نانوالیاف طبیعی سلولز، افزایش پایداری حرارتی، ارتقای زیست تخریب‌پذیری و رفع مشکل جذب رطوبت نشاسته ترموپلاستیک از مهم‌ترین دستاوردهای این پژوهش است.
نتایج این طرح در صنایع گسترده‌ای کاربرد خواهد داشت. برای نمونه می‌توان در صنایع بسته‌بندی و صنایع غذایی جهت ساخت انواع ظروف یکبار مصرف و یا در صنایع کشاورزی جهت تولید انواع مالچ فیلم و گلدان از این مواد استفاده کرد.به گفته این محقق، انجام طرح حاضر علاوه بر ساخت نانوکامپوزیتی کاملا زیست تخریب‌پذیر که وابستگی صنایع به منابع محدود نفتی را مرتفع خواهد کرد، نگرانی‌های دوستداران محیط‌زیست را از بابت بازیافت و دفع بخشی از زباله‌های شهری را از بین خواهد برد. از لحاظ کیفیت و هزینه نیز می‌توان ادعا کرد که این مواد می‌توانند نیاز صنایع را با هزینه‌ای پایین‌تر و خواصی نزدیک به پلیمرهای پایه نفتی متداول برطرف سازند.
وی درخصوص مزیت استفاده از الیاف طبیعی در ترکیب این نانوکامپوزیت عنوان کرد: «قیمت پایین، خواص مکانیکی مناسب مثل استحکام بالا و مقاومت سایشی مطلوب و از همه مهم‌تر زیست تخریب‌پذیری الیاف طبیعی، آنها را به‌عنوان جایگزین مناسبی برای الیافی مانند شیشه، کربن و یا آرامید مطرح کرده است. لذا کامپوزیت‌های پایه نشاسته حاوی الیاف طبیعی از اهمیت بالایی برخوردار هستند چراکه به‌دلیل وجود شباهت در ساختار شیمیایی الیاف طبیعی و نشاسته، هنگامی که این الیاف در زمینه نشاسته قرار می‌گیرد، اتصالی قوی بین این دو جزء برقرار می‌شود. این مسئله سبب بهبودی قابل ملاحظه در خواص مکانیکی کامپوزیت خواهد شد. علاوه بر این، سادگی و تشابه فرآیند این دسته از کامپوزیت‌های پایه نشاسته با پلیمرهای متداول صنعت بسته‌بندی، سبب کاهش هزینه محصول نهایی خواهد شد.»
این تحقیقات به همت امیر قاسمی و در قالب پایان‌نامه کارشناسی ارشد با راهنمایی دکتر رضا باقری و با همکاری یک شرکت فناور صورت گرفته است. این طرح همچنین به‌عنوان پایان‌نامه مورد نیاز صنعت به تایید ستاد ویژه توسعه فناوری نانو نیز رسیده است.
www.isna.ir
