پیش از آنکه بخواهید خط بستهبندی خود را برنامهریزی و خریداری نمایید، به این مقاله درخصوص مزیتها و مضرات خطوط مونوبلاک توجه نمایید: کنترل ظرف و فضای اشغال شده بر روی زمین، انعطافپذیری و نگهداری. ماشینهای مونوبلاک (monobloc) بستهبندی دارای 2 یا چند عملکرد در یک ماشین هستند. این جمله اغلب برای توصیف سیستمهایی که در پایان خط بطری پرکنی نصب میشوند صدق میکند اما میتوان آن را برای سایر ماشینآلات نیز به کار برد. بهعنوان مثال برخی نمونه ها پرکنی، دربگذاری و لیبلزنی را همه در یک ماشین با ظرفیتی در حدود 80 محصول در دقیقه انجام میدهد.
در مقیاس بزرگتر، سایر تولیدکنندگان ماشینآلات مونوبلاک سرعت بالایی را تولید میکنند که دارای امکانات قالبگیری دمشی، پرکنی و دربگذاری بر روی یک ماشین آن هم با سرعت 1300 بطری در هر دقیقه و یا حتی بیشتر هستند. در پایان خط، ماشینهای مونوبلاک را میتوان با سیستم بستهبندی ثانویه در یک فریم تلفیق کرد. سیستمی مانند جعبهگذار و سیلکننده (چسبزن).
نکات مثبت:
ماشینهای مونوبلاک مزیتهای زیادی دارند. مهمترین آنها را میتوان کنترل بهتر بطری و بهینه بودن فضای اشغالی ماشینی نام برد.
در یک خط نوعی پرکنی بطری، پرکنی و دربندی دو سیستم مجزا هستند. بطری وارد بخش پرکن میشود. سپس توسط بخش مدور زماندار یا سایر ابزارهای کنترلی و نگهداری بطری گرفته و در موقعیت مناسب قرار داده میشوند. بطریها پر و سپس آزاد میشوند. نوار کانوایر آنها را به بخش دربندی میبرد که لازم است در آنجا نیز دوباره جمعآوری و کنترل شوند.
اگر ماشینها جدای از هم باشند، نیاز به سیستم کنترلکننده با هدف هماهنگی سرعت دربند با پرکن وجود دارد. در خطوط سرعت پایین، بهطور معمول حسگری وجود دارد که دربند را استارت میزند هنگامی که بطری برداشته میشود و نیز متوقف میشود وقتی که بطری خارج شده است. سیستمهای پیشرفتهتر دارای سرعتهای متفاوتی در دربندی هستند تا بتوانند عقبماندگی را بهطور ثابت جبران کنند.
در گذشته، برخی خطوط سرعت بالا تنها با یک موتور بزرگ که با یک محور اصلی و به طور فیزیکی به سایر بخشها متصل میشد، کار میکردند. صفحه مدور زماندار حرکت بطریها را بین ماشینها تنظیم میکرد. این ماشینهای دارای شفت پایهدار (line shaft) به خوبی بطریها را در طول خط کنترل میکنند اما بزرگ و جاگیر هستند. آنها پیشگامان ماشینهای مونوبلاک بودهاند. این موضوع باعث ایجاد مزیت بسیار مهم دیگر ماشینهای مونوبلاک یعنی استفاده بهینه از فضا و فضای اشغالی ماشین شد.
در نمونه پرکن/ دربند/ لیبلزن، هر کدام از سه ماشین چنانچه به صورت ایستاده و عمودی قرار گیرند، به سختی میتوانند همان فضایی را اشغال کنند که یک مونوبلاک چند کاره میتواند اشغال نماید. یک مونوبلاک حدودا 6×6 فیت (36 فیت مربع) فضا اشغال میکند. ماشینهای مستقل ممکن است 4×4 (48 فیت در مجموع) به جز کانوایرهای متصلکننده فضا اشغال کنند. فضای کف کارخانه محدود و گران است. مونوبلاکها از این فضای ارزشمند به خوبی محافظت میکنند.
نکات منفی:
اما اینها همه ماجرا نیستند. نکات منفی هم وجود دارند. یکی از آنها انعطافپذیری است. یک پرکن جداگانه را میتوان در هر جای دیگری یا در سایر خطوط یا صنایع مورد استفاده مجدد قرار داد. این موضوع در مورد دربند و لیبلزن هم صادق است. یک مونوبلاک برای سری خاصی از عملیات طراحی می شود. چنانچه محصول نیاز به نوعی درب پرسی به جای پیچی داشته باشد، غیرممکن یا مشکل است که بتوان ماشین را طراحی مجدد کرد. چنانچه بخش بازاریابی تصمیم بگیرد که بطری نیاز به بطری چهارگوش به جای گرد دارد، لیبلزن دیگر کاربردی نخواهد داشت. ماشینهای ایستاده مجزا انعطافپذیری بیشتری برای تطبیق با تغییرات بسته دارند.
نکته منفی دیگر قابلیت نگهداری است. هر چه تعداد عملکردهای بیشتری در فضای کوچکتر جمع شود، پیچیدهتر و کار با ماشینها سختتر میشود.
چنانچه دربند ایستاده مجزا به عنوان مثال خراب شود، شاید امکانپذیر باشد که با استفاده از دست دربندی انجام شود و یا حتی دربند دیگری را جایگزین کرد. چنانچه دربند یا سایر بخشهای یک ماشین منوبلاک خراب شود، سایر بخشها هم از کار خواهند افتاد.
مونوبلاک یا ماشینهای چندگانه؟ هر کدام از اینها جذابیتهای خود را دارند. پیش از تصمیم گیری درخصوص این که کدامیک از اینها برای عملکرد شما مورد نیاز است، در موردشان به خوبی تحقیق کنید.