تیتر۲۰ / مهری بهزادپور: به روزرسانی شاخص های تولید و توجه به آن پارامترها چون؛ بسته بندی، تنوع بخشی محصولات، توجه به اصل رقابت پذیری شرط بقاء تولیدکنندگان شیر و محصولات لبنی حتی برندهای قدیمی چون پگاه و کاله و… در بازار رقابتی است. محصولات لبنی سهم عمده ای از سبد خانوار و سفره مردم جهان از جمله ایرانی ها  را تشکیل می دهند. میزان مصرف انواع محصولات لبنی در نقاط مختلف جهان در حال افزایش است و هر کدام از شرکت های تولید کننده سعی دارند با ترفندها و اتخاذ استراتژی های مختلف و نوین سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهند. 

 

مصرف مواد لبنی به دلیل مشکلات مختلف در ایران کاهش یافته است . در بررسی ابتدایی از مشکلات این حوزه، «تحریم» شاید تاثیر گذارتر از عوامل دیگر باشد اما  نمی توان از دیگر پارامترهای موثر در این زمینه غاقل شد. بی توجهی تولیدکنندگان این محصولات به تنوع بخشی محصولات و ارائه انواع محصولات در قالب و مزه های جدید ، نبود بسته بندی های شکیل و زیبا در بازارهای داخلی و خارجی، نداشتن استراتژي و برنامه ریزی دقیق برخی از تولیدکنندگان و در انتها شاید نداشتن انگیزه در برخی از شرکت ها که با در اختیار داشتن سهام دولتی جایگاه خود را در بازار تضمین شده می دانند، باعث شده است که روند رو به جلو صنایع لبنی کند باشد. 

 

پگاه و کاله جایگاه اول و دوم در بازار مصرف داخلی 

 طبق آمارهای بانک مرکزی و مرکز آمار ایران، چند برند قدیمی بیشترین مصرف انواع محصولات لبنی را در بین مردم دارا هستند که می توان به شرکت های کاله و پگاه  اشاره کرد که به ترتیب در سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ بیشترین مصرف سرانه لبنیات را به خود اختصاص داده اند. 

 همچنین بر اساس اپلیکیشن نظرسنجی بازار در سال ۱۳۹۵ باز هم این دو شرکت در راس مصرف محصولات لبنی قرار دارند . اما آنچه که قابل توجه است حضور شرکت های تولید کننده محصولات لبنی دیگر مانند میهن،شیرین عسل، رامک، عالیس و …در کنار برندهای قدیمی است که نشان از تنوع بخشی و حضور نام های دیگر در این صنعت است که با نگاهی جدی به شاخص های نوین بازار در عرصه بین المللی و پارامترهای رشد و پیشرفت مانند تنوع بخشی به محصولات، ارائه محصولات در بسته بندی های شکیل و زیبا صورت گرفته است.

 

بقاء قدیمی های لبنیات در گرو سیاست گذاری صحیح مدیران 

چیزی که شاید تلنگری برای برندهای قدیمی در این صنعت باشد و بدیهی است در برنامه ریزی و اعلام استراتژی شرکت هایی چون پگاه باید لحاظ  شود تا به دور از حاشیه ها حضور خود را قدرتمندانه در بازار داخلی و همچنین در بازارهای صادراتی استمرار بخشد. امتیاز داشتن سهم ذهنی برندهای قدیمی و خاطره انگیز مانند پگاه، کاله و….  در بین مردم نقطه قوتی است که حضور و بقاء آنها را تسهیل می کند اما باید منتظر بمانیم تا ببینیم مدیران این شرکت ها به ویژه مدیر جدید شرکت پگاه پس از ایجاد حاشیه برای مدیر قبلی و این شرکت، چه برنامه هایی را اتخاذ می کنند تا علاوه بر ارتقاء کیفی محصولات، توسعه کمی در سبد خانوارهای ایرانی در کنار محصولات جدید را نیز داشته باشد. توسعه سبد محصولات لبنی، شناخت ذائقه مخاطب ، تولید محصولات جدید و از همه مهمتر ارائه بسته بندی های جدید و زیبا می تواند به بقاء هر تولید کننده قدیمی کمک کند یا به حضور نام های تجاری جدید و گرفتن سهم دیگری از بازار  ختم شود.

 

 بسته بندی؛  شاخص تقویت و استمرار حضور در بازار داخلی و خارجی

بر اساس تحقیقات صورت گرفته، مصرف مشتریان محصولات لبنی برای مصارف روزانه کمتر از ۲۲ درصد، متمرکز بر روی بسته بندی های کوچک است و بیشتر بر مصرف هفتگی این محصولات در بسته بندی های نسبتاَ بزرگ تر متمایل هستند. 

 البته نباید از این امر غاقل شد که خانوارهای ایرانی برای مصرف فرزندان خود به ویژه در فصل مدارس سعی در استفاده از محصولات لبنی، مخصوصاَ شیر در بسته بندی های جذاب و کوچک دارند تا مصرف سرانه این محصول را در بین فرزندان خود که در سن رشد قرار دارند بالا ببرند. عاملی که غالب تولیدکنندگان در تولید محصولات خود در نظر می گیرند.  اما حضور در بازارهای خارجی مقوله ای است که نیاز به اخذ استانداردهای بین المللی کیفی محصولات و همچنین بسته بندی های زیبا و متناسب با ذائقه مشتریان خارجی دارد. 

 

  رقابت پذیری؛  شرط ثبات در بازار 

فراموش نکردن اصل رقابت با توجه به شاخص های؛ به روز کردن تجهیزات این صنعت، به کارگیری کارشناسان و انجام تحقیقات میدانی جهت شناسایی ذائقه مردم شاید بتواند بهانه افزایش قیمت محصولات لبنی را به بهانه افزایش هزینه های تولید کاهش دهد و یاحداقل ثبات بخشد.

هر چند صنایع لبنی در حال حاضر با کمترین ظرفیت بهره وری در حال فعالیت هستند اما مسلماَ صنایع لبنی در بازاری رقابتی می توانند ادامه حیات دهند و حتی به توسعه بازارهای صادراتی بیندیشند.