ضایعات پلاستیک به یکی از مهمترین نگرانیهای امروز مصرفکنندگان تبدیل شده است، بسیار بیشتر از گذشته. تحقیقات نشان میدهد که میانگین حدود 8 میلیون متریک تن ضایعات پلاستیک میتواند سلامت اقیانوسها، جانداران دریایی و حتی انسانها را در خطر جدی قرار دهد. تحقیقات بسیاری که بر روی آلودگی منابع آبی از پلاستیکها انجام شده همزمان با تغییرات شدید در بازار صادراتی بازیافت، باعث ایجاد آگاهی بیشتر در مردم درخصوص چالشهای چگونگی پایان زندگی پلاستیکها شده است. قانونگذاران در برخی از حوزههای قضایی، در واکنش به این موضوع، قوانین یا محدودیتهایی را بر روی پلاستیکهای یکبار مصرف (اتحادیه اروپا، کانادا و کالیفرنیا) یا ممنوعیت کیسههای پلاستیکی یکبار مصرف (7 ایالت امریکا و بسیاری دولتهای محلی) وضع کردهاند.
همزمان با اینکه خریداران راجع به توقف برنامههای بازیافت محلی یا ممنوعیت پلاستیک در شکلهای مختلفش میشنوند، دانش آنها درخصوص چالشهای آلودگی پلاستیکی بیشتر میشود. بر پایه گزارش Shelton Group در سال 2019، آگاهی از موضوع پلاستیکها در اقیانوسها به اندازه تغییرات اقلیمی افزایش یافته است. این میزان آگاهی شگفتانگیز است.
علاوه بر این، یکسوم از پرسششوندگان اقدامات عملی برای کاهش مصرف پلاستیکها انجام دادهاند. اقداماتی همچون آوردن لیوانهای شخصی برای خوردن قهوه به کافیشاپها، آوردن کیسههای چندبار مصرف به فروشگاهها یا خرید کالاهایی که در مادهای غیر از پلاستیک بستهبندی شدهاند.
بیشتر و بیشتر از افراد مستقل جامعه تلاش میکنند تا نقش خود را ایفا کنند اما آیا این موضوع درخصوص شرکتهای بستهبندی، برندها و خردهفروشیها نیز صدق میکند؟ برخی از آنها جایگزینهایی را برای پلاستیک معرفی کردهاند. Ball Corp. به تازگی خبر از برنامهای داده تا در استادیومهای ورزشی، لیوانهای آلومینیومی را جایگزین لیوانهای پلاستیکی کند.
در آگوست امسال، Hasbro اعلام کرد که از آغاز سال 2020 بهطور کل پلاستیک را از بستهبندیهای خود حذف خواهد کرد. مدیر شرکت میگوید حذف پلاستیک از بستهبندی بخشی از برنامه شرکت برای رسیدن به آیندهای پایدار در زندگی و تجارت است.
خلق آینده پایدارتر، هدفی است که باید برای تمام شرکتها در قرن بیستویکم بهعنوان یک وظیفه تلقی شود. تثبیت وضع موجود راهی برای حل مشکل 8 میلیون متریک تن ضایعات پلاستیکی که هرساله به دریا میریزند نیست. اما رویگرداندن از پلاستیک نیز لزوما بهترین راه برای همه نیست.
انتخاب بسته پایدار تنها جایگزین کاغذ به جای پلاستیک نیست یا پلاستیک در مقابل آلومینیوم. این که در فروشگاهها در هنگام خروج از شما بپرسند « پلاستیک یا کاغذ؟ »، یادگاری از گذشته است.
به جای آن، خلق بستهبندی پایدار در گرو سوال و ابراز نگرانی در خصوص منبع، راندمان، بازتولید، ایمنی و سلامتی محصولات و دستهبندیهای آنها خواهد بود. SPC (ائتلاف بستهبندی پایدار) معتقد است که نمیتوان بستهای را پایدار خواند در حالی که به برخی از التزامهای لازم وفادار و برخی دیگر را نقض کرده است. بهعنوان مثال، بستهای که در استفاده از منابع مسوولیتپذیر بوده اما تاثیر منفی بر سلامت انسان دارد، هیچ مکانی جز زبالهدانی را در پایان چرخه زندگیاش نخواهد یافت و از مواداولیه بیشتری نسبت به سایر بستهها استفاده کرده است، را پایدار نمینامند. این بسته تنها از لحاظ منابع پایدار است.
بیایید یک بطری سس سالاد را در نظر بگیریم. آیا این موضوع که از پلاستیک تولیدشده بدین معناست که قرار است تا دریاها را آلوده کند؟ در آمریکا، ما خوششانس هستیم که گزینههایی برای بازیافت پلاستیک در اختیار داریم. بازارهای داخلی برای پلاستیکهای معمول همچون PET و HDPE گزینههای بازیابی مجدد زیادی در اختیار میگذارند. یک بطری پلاستیکی ممکن است از حجم کمتر مواداولیه به نسبت جار شیشهای استفاده کند که همین موضوع آن را از لحاظ منابع بهینه نشان دهد. برخی بطریهای پلاستیکی از محتویات بازیافت شده استفاده میکند که انرژی کمتر نسبت به ظروف تماما تولیدشده از رزین خام مصرف میکند.
یک بطری پلاستیکی تولیدشده از محتویات بازیافتی مثالی از منبع یابی پایدار پلاستیک است. آیا واقعا بهتر خواهد بود اگر آن را از آلومینیوم یا شیشه تولید کنیم؟ اغلب موارد خیر. در این مورد، پلاستیک (و بهطور خاص محتویات پلاستیکی بازیافت شده) پایدارترین گزینه موجود به نظر میرسند.
اما این داستان برای همه بستهها صادق نیست. برخی بستهها بهتر است از آلومینیوم یا شیشه تولید شوند. بستهبندیهای پایدار موضوعاتی پیچیده هستند و در این خصوص سوالات بسیاری وجود دارد. پایداری موضوعی است که بهطور مداوم در معرض پرسش و به روزرسانی قرار دارد: فرصتهای جدید بستهبندی ارتقا پیدا میکنند، نمونههای قبلی کارآمدتر میشوند، ذایقه مصرفکنندگان تغییر مییابد و اطلاعات بیشتری درخصوص اینکه چگونه باید با تغییرات آب و هوایی مبارزه کرد، منتشر میشود.
بهعنوان پیشروان بستهبندیهای پایدار، ما باید متعهد به کمک درک عمومی از این موضوع باشیم که پایداری هدف و برنامهای فراتر از تغییر جهت از مصرف پلاستیکها است. یافتن بستهبندیای که قابل بازیافت است، یافتن گوی جادویی نیست. پیدا کردن بستهبندیای که از لحاظ استفاده از منابع بهینه باشد، پایان کار نیست و حذف پلاستیکها نیز تمام موضوع نخواهد بود.
پایداری مصنوعی پیچیده است. کار ما حرکت به سوی هدف و یافتن لایههای چندگانه است، در حقیقت ترکیبی از قوانین و محدودیتها، سطوح جدید بستهبندی، فرمتهای طراحی مجدد شده و ارتباط با مردم، که همگی ما را به سمت آیندهای پایدار خواهند برد.