نقش بسته‌بندی در همه‌گیری کووید 19 و اثرات مثبت و منفی آن

سهیل چهره ای /

تحولات زیادی در زندگی بشر اتفاق افتاده که تاریخ را به قبل و بعد از خود تقسیم کرده است. زمانی ابداع ماشین بخار را سرآغاز انقلاب صنعتی برمی‌شمردند، زمانی ارایه اینترنت و زمانی دیگر… . همه تحولات البته تا قبل از وقوع رخداد بعدی به تصور بشر در حداکثر تاثیرگذاری هستند اما رخدادهای بعدی می‌تواند معیارهای گذشته را به هم بریزد. آخرین رویداد عمده‌ای که وضعیت جهان را در همه ابعاد برهم ریخت بیماری کووید 19 بود. کووید19 پس از حدود 100 سال بشر را با مشکلی یکسان مواجه کرد. پس می‌توان گفت با اندک تفاوتی که آنهم به خاطر مسایل فرهنگی و زیرساخت‌ها بود تقریبا همه کشورها با دشواری‌های یکسانی مواجه شوند. باید پذیرفت که دنیای قبل و بعد از کووید مشابه نخواهد بود حتی به لحاظ روانی. تا مدت‌ها از نزدیک شدن و صورت به صورت شدن با افراد و یا از دست زدن به اجسام خواهیم ترسید. این بیماری اگرچه بشر را از لحاظ فیزیکی از هم دور ساخت اما از لحاظ مجازی بهانه‌ای شد تا ابزارهای ارتباط دیجیتال افراد را به هم نزدیک‌تر کند. آموزش در دسترس‌تر و تا حدود زیادی کم‌هزینه‌تر شود و کسانی که دورتر از امکانات بودند هم بتوانند از این طریق ببینند و بیاموزند.

بخش بزرگی از تاثیر کرونا که موضوع بحث ماست در بخش محیط‌زیست اتفاق افتاده است. کاهش رفت‌وآمدها به خاطر قرنطینه باعث بهبود شرایط آب و هوایی زمین شد اما تاثیر بد آن چه بود؟ بخش عمده‌ای از آن را می‌توان به گردن بسته‌بندی نهاد. با وجود اینکه در این همه‌گیری و لزوم رعایت سختگیرانه شیوه‌نامه‌های بهداشتی، بسیار بیشتر از گذشته نقش مثبت بسته‌بندی را نشان داد- این موضوع نه‌تنها در بخش غذایی بلکه در بخش بهداشت و پزشکی نیز خود را نمایان کرد- اما اثرات منفی آن را نیز نمی‌توان از نگاه دور داشت. مردم در کشورهایی که عادت به خوردن غذا در رستوران‌ها داشتند حالا مجبور به دریافت غذا در منزل شدند. این حجم و فشار بسیار زیادی را به سیستم دفع زباله و بازیافت وارد کرد. مصرف بیشتر کالاهای بسته‌بندی شده درهمه بخش‌ها حالا بشر را در کوهی از زباله غرق کرده است.

کووید و نقشی که بسته‌بندی در نجات بشر از این وضعیت داشته، غیرقابل انکار است اما دنیای جدیدی را پیش‌روی خود این صنعت نیز گشوده است. تغییر در اولویت‌های خرید مصرف‌کنندگان را می‌توان مهمترین تاثیر و اصلی‌ترین عامل در چالش‌های آینده برای این صنعت نام برد. گرایش خرید آنلاین خریداران و بهبود شرایط تجارت الکترونیک در یک سال گذشته ره صدساله رفت. تفکر دوباره نسبت به بسته‌بندی‌های برگشتی و استفاده چندباره از آنها دوباره بر سر زبان‌ها افتاده است. به کارگیری مواداولیه بازیافت‌پذیر و نیز بهبود شرایط و امکانات و زیرساخت‌های بازیافت نیز هشداری بود که صنعت بسته‌بندی را بیش از پیش مجاب به سرمایه‌گذاری در این بخش خواهد کرد.

کووید 19 هم نقش مثبت و حیاتی بسته‌بندی را بیش از پیش نمایان ساخت و هم اثرات منفی جانبی آن را پیش چشم همگان قرار داد. حال این به عهده سیاست‌گذاران هر کشور است که تا چه حد از بخش مثبت آن استفاده کنند و از نقش منفی آن بکاهند.