علیرضا فایضی
مدیر صنایع کشاورزی استان آذربایجان غربی
در عصر کنونی کشاورزی جایگاه ویژه ای در اقتصاد کشورها به ویژه کشور های در حال توسعه داشته ودر شکوفایی اقتصاد آنها سهم بسزایی ایفا می‌کند. نکته قابل توجه این است که صنایع وابسته وتکمیلی نیز با توجه به آثار مستقیم وغیر مستقیم در ارایه کیفیت محصول، جلوگیری از ضایعات وبالا بردن ارزش افزوده از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده به طوری که بیشتر کشور ها با ورود به این بخش و جذب مواد اولیه از کشورهای کمتر توسعه یافته، بیشترین سود را (حتی بالاتر از تولید محصول) کسب می‌کنند تا حدی که برندهای متفاوتی را دراین راستا به ذایقه مردم دنیا چشانده وبا محصولات کشورهای دیگر به برند های معروفی تبدیل شده اند.
در ایران کشاورزی به عنوان یکی از مهمترین بخش های اقتصادی وتأمین کننده80 درصد نیاز های غذایی، یک چهارم تولید نا خالص داخلی ویک سوم اشتغال و … به شمار می رود. وجود قابلیت ها، امکانات ومنابع کشاورزی، زمین های قابل کشت، جنگل ها ومراتع، نیروی خورشید وبرخورداری از اقلیم متفاوت در کشور، تولید انواع واقسام محصولات کشاورزی را میسر ساخته و وضعیت اقلیمی کشور حاکی از وجود پتانسیل وتوانمندی های گسترده تری در بخش کشاورزی است که می تواند در خدمت توسعه اقتصاد ملی قرار گیرد. همچنین صنایع تبدیلی وتکمیلی کشاورزی به دلایل گوناگون مانند امنیت غذایی ،تأمین نیاز های عمده معیشتی جامعه ومواد خام مورد نیاز بسیاری از صنایع ، کاهش ضایعات ، افزایش درآمد کشاورزان ، اشتغال زایی ، کاهش روند مهاجرت از روستا به شهر ، افزایش صادرات ، افزایش ارزش افزوده ، دارای اهمیت فوق العاده ای بوده و هدایت وحمایت هدفمند از این صنایع به ویژه صنایع غذایی، شرط لازم وموتور محرک توسعه بخش کشاورزی محسوب می شود.
بررسی ها نمایان گر این مطلب است که برنامه ریزی ها وسیاست گذاری های چند جانبه وچند گانه صنایع تبدیلی وتکمیلی کشاورزی کشور در سال های اخیر موجب شده این صنایع آن گونه که در خور توسعه بخش کشاورزی واقتصاد ملی است مورد هدایت وحمایت قرار نگیرد بنابراین با توجه به ماهیت بیولوژیکی مواد اولیه مورد مصرف این صنایع، بسیاری از این محصولات در صورتی که در کوتاه مدت فرآوری وبسته بندی نشوند توسط فعالیت های میکروبی وشیمیایی به تندی فاسد خواهند شد.
ارتباط تنگاتنگ ونزدیک صنایع تبدیلی وتکمیلی با بخش تولید محصولات کشاورزی، شرایط کنونی کشور، مقتضیات جهانی در پیوستن به سازمان تجارت جهانی وحضور در بازار های منطقه ای و بین المللی نیازمند هماهنگی هر چه بیشتر در بخش کشاورزی و صنایع وابسته به آن بوده که نقش بسته بندی در این میان غیر قابل کتمان است. بررسی جزیی از ساختار تشکیلاتی دولت ها در کشور هایی مانند استرالیا ،کانادا و هندوستان نشان می دهد که صنایع تبدیلی در این کشور ها مهمترین بخش کشاورزی به شمار می روند واغلب کشاورزان محصول خود را تا مرحله عرضه مستقیم به بازار دنبال و ارزش افزوده آن را نیز نصیب خود می کنند تا حدی که دست سود جویان ومفسدان اقتصادی کوتاه شده وکشاورزان محصولات با کیفیت خود را می توانند در این بازار ها با برند ها ی معتبر به فروش برسانند ودر نتیجه موجب توسعه هر چه بیشتر اقتصاد ملی شوند. بنابراین به نظر می رسد اقدامات ویژه ای برای بخش کشاورزی باید انجام پذیرد تا نمونه بارزی از اقتصاد شکوفا را در بخش کشاورزی کشور مان شاهد باشیم که از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- ایجاد زمینه های لازم برای تمرکز هرچه بیشتر فعالیت های صنعتی در خصوص فرآوری محصولات کشاورزی فساد پذیر
- حذف بروکراسی اداری واضافی در تسهیلات اعطایی به کشاورزان وتولید کنندگان
- حمایت همه جانبه از تولید وجذب سرمایه گذاران خارجی برای توسعه صنایع کشاورزی وتأمین امنیت غذایی
- فرهنگ سازی بسته بندی بین تولید کنندگان بخش کشاورزی برای عرضه بهینه محصولات کشاورزی
- بالا بردن ظرفیت واحدهای صنعتی موجود به طوری که واحد های موجود بتواند با حداکثر ظرفیت تولید کند.
- متمرکزکردن فعالیت های عملکردی متولی صنایع کشاورزی به وزارت جهاد کشاورزی واجرای قانون طرح انتزاع
- در نظر گرفتن پاداش صادراتی برای تولید کنندگان وحذف مالیت بر ارزش افزوده محصولات
- بستر سازی مناسب دولت برای سرمایه در گردش واحد های تولیدی مشکل دار
- برگزاری نمایشگاه های متعدد برای عرضه ظرفیت های سرمایه گذاری
- عرضه مستقیم محصولات کشاورزی، حذف واسطه ها و دلالان درخرید و فروش و معامله
- تقویت نظام بهره برداری وبستر سازی برای ورود تشکل های خصوصی در تنظیم بازار
و بسیاری از فعالیت هایی که لازم است مسوولان محترم مرتبط با موضوع، آستین ها را بالا زده وبرای توسعه همه جانبه بخش کشاورزی از هیچ کوششی فرو گذار نکنند تا انشاءالله شاهد شکوفایی بیش از پیش کشاورزی در کشور عزیزمان ایران اسلامی باشیم .