پایداری باعث تکاملی بزرگ در بسته‌بندی غذا و نوشیدنی، هم اولیه و هم ثانویه، ایجاد کرده است که مستقیم به خانه خریداران نیز وارد شده و البته بر روی حمل‌ونقل و لجستیک نیز تاثیرات عمیقی برجا نهاده است.
سهم عمده به مواد اولیه اختصاص داده شده است آن هم با جایگزینی پلاستیک‌ها با کاغذ و مقوا، در جایی که امکان‌پذیر بوده، و حتی آلومینیوم، که به خاطر بازیافت‌پذیری بالای آن درحال ورود به صنعت غذای کنسروی است. در بحث فناوری خطوط بسته‌بندی، پایداری باعث بهبود مصرف انرژی ماشین‌ها شده است. با این حال برخی از داینامیک‌های حاکم بر رابطه مشتریان و تامین‌کنندگان در زنجیره تامین غذا و نوشیدنی، کمتر پایدار تلقی می‌شوندو برخی از بازتاب‌ها را برای متخصصان به همراه دارد.
این نتیجه‌ای است که از سمینار «بسته‌بندی: تازه‌‌ها چیست و در چشم‌انداز چه دیده می‌شود. همه چیز از نقطه‌نظر تولیدکنندگان.» که توسط Smart Packaging Hub برگزار شد به دست آمد. در این سمینار درخصوص آینده گرایش‌های بسته‌بندی صحبت شد و دیدگاه‌های مدیران 6 شرکت ازجمله Hub Baumer، Cama، Clevertech، Open، Torsa و Zacmi در آن مطرح شد.
آشنایی با روندی که فرصت‌های تجاری در آن از دست نرود
اگرچه ما در زمان نامطمئنی هستیم که در آن انواع متغیرها- اقتصاد، ژئوپولتیک، سلامتی- ریسک برنامه‌ریزی را بالا برده است، توانایی ارزیابی بازار برای دانستن اینکه گرایش‌های آینده به کدام سمت می‌روند، حیاتی است تا جلوی از دست رفتن فرصت‌های تجاری گرفته شود. در ادامه مقاله به خلاصه‌ای از روندهای اصلی که در صنعت بسته‌بندی وجود دارند و می‌توانند کل زنجیره تامین را تحت تاثیر قرار دهند اشاره می‌شود.
انفجار تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک گرایشی است که داده‌های جدیدی را به تجارت بسته‌بندی وارد می‌کند. Giuseppe Reggiani از Clevertech می‌گوید: تجربه ما از پاندمی کرونا ما را با این حقیقت آشنا کرده است که موقعیت‌های بحرانی می‌توانند فرصت‌های جدید ایجاد کنند. وی ادامه می‌دهد: برای نخستین‌بار ما ماشین‌های کنترل از راه دور را آزمایش کردیم تا پاسخگوی نیازهای ضروری مشتریان در بخش پاک‌کننده‌ها باشیم یعنی بهداشت شخصی و نظافت. همزمان تجارت الکترونیک در حال انفجار بود چراکه تقاضا برای ظروف و بسته‌بندی‌های مناسب برای رساندن کالاها به منزل خریداران به شدت بالا رفته بود. از این رو ما چند نمونه اولیه را برای بررسی ویژگی آنها متصور شدیم.
این تجربه Clevertech را به شدت تحت تاثیر خود قرار داد زیرا تضمین رویکرد جدید در چندین وجه بود: فروش، تولید و خدمات که منجر به خلق یک واحد تجاری ویژه شد.
پایداری و مواداولیه
Cama Group تولیدکننده دستگاه‌ها و ماشین‌آلات بسته‌بندی ثانویه، در کنار عملکرد اصلی خود که بسته‌بندی و انتقال محصول به مصرف‌کنندگان است، اطلاعات بسیاری را نیز جابه‌جا می‌کند. یکی از مهمترین آنها پیام‌های مرتبط با پایداری است که در مواد اولیه متجلی شده و نیز پیام‌های اخلاقی که برندهای غذا و نوشیدنی قصد دارند به مصرف‌کنندگان منتقل کنند.
Christian Sala می‌گوید: برخی از شرکت‌های بزرگ چندملیتی اهداف پایداری تا سال 2025 دارند در حالی که این گرایش ممکن است صنعت تولید ماشین‌آلات تا سال 2030 را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد. این روند به سمت استفاده روزافزون از کاغذ و مقوا برای جایگزینی مواد پلاستیکی برای بسته‌بندی‌های ثانویه خواهد رفت.
آلومینیوم حتی برای غذاهای دارای مواد نگهدارنده
در بسته‌بندی اولیه، یکی از قدیمی‌ترین بسته‌ها همانا قوطی بوده است. قوطی‌ها که از ورق قلع‌اندود و به تازگی از آلومینیوم تولید شده‌اند، به خاطر عمر طولانی مواد غذایی درون آنها و همچنین قابلیت بازیافت مورد قدردانی قرار گرفته‌اند. فقط آلومینیوم، که درجنگ دوم جهانی به صنعت نوشیدنی جهان معرفی شد، در صنعت غذایی در حال رشد است به‌ویژه در بخش‌هایی که به آن غذای آماده می‌گویند به خصوص در اندازه‌های کوچک.
Giovanni Motta از Zacmi می‌گوید: «امروزه، آلومینیوم پرمصرف‌ترین نوع بسته‌بندی در صنعت نوشیدنی است. با این حال در صنعت غذاهای کنسروشده نیز به شدت در حال محبوب شدن است. ما به تازگی 18 خط با ظرفیت 1000 تا 1100 جعبه در دقیقه که حاوی قوطی‌های آلومینیوم برای قوطی‌های غذایی و غذای حیوانات بود را تولید کرده‌ایم.»
آلومینیوم دارای بهترین نرخ قیمت / عملکرد در بازیافت است. در واقع 70 درصد آلومینیوم موجود در بازار به طور مداوم بازیافت می‌شود. نشانگر دیگری که این گرایش را تایید می‌کند، جستجو برای طرح و شکل‌های خلاقانه در انواع قوطی است.
بهره‌وری انرژی برای پایداری
در بسته‌بندی ثانویه، جایی که Baumer ماشین‌هایی را برای لفاف‌پیچی شرینک و لفاف‌پیچی با مقوا تولید می‌کند، پایداری نه‌تنها در مواداولیه بلکه در مصرف انرژی نیز مورد توجه قرار می‌گیرد.
Massimo Pavani از Baumer می‌گوید: در بسته‌بندی اولیه، به ویژه در بخش آب‌های معدنی، تلاش‌های بسیاری برای کاهش مصرف انجام شده است که می‌توان از کاهش وزن بطری‌های PET از 40 به 18گرم و به‌کارگیری مواداولیه بازیافتی به عنوان مثال یاد کرد. در بسته‌بندی‌های ثانویه در کنار مطالعه برای فیلم‌های شرینک نازک و نازک‌تر ماشین‌ها نیز بهینه شده‌اند. در چند سال اخیر Baumer مصرف انرژی ماشین‌هایی که از فیلم شرینک استفاده می‌کردند را تا حد زیادی کاهش داده است. این ماشین‌ها در زمره پرمصرف‌ترین‌ها بعد از ماشین‌آلات قالب‌گیری دمشی هستند که برای تولید بطری به کار گرفته می‌شوند.
در کنار فیلم‌های شرینک، مقوا نیز به طرز فزاینده‌ای راه خود را باز می‌کند که تاییدکننده روندی در بسته‌بندی ثانویه است جایی که سرمایه‌گذاری در فناوری در حال افزایش است. به تازگی مقوای فشرده به عنوان ماده‌ای که معیارهای حفاظت از محیط‌زیست را بهتر برآورده می‌کند، معرفی می‌شود.
بسته‌بندی سوم، مابین ایمنی و پایداری
برای چهل سال، Tosa Group تولیدکننده سیستم‌های بسته‌بندی برای انتهای خطوط بوده است با تمرکز بر بخش غذا و نوشیدنی که 50درصد از تجارت این شرکت را به خود اختصاص داده است. ما در صنعت بسته‌بندی سوم (teriarty packaging) هستیم جایی که پایداری در آن مهم است با وجود اینکه هدف نهایی ایمنی است. باری که به درستی ایمن نشده باشد، کالا را در معرض خطر قرار می‌دهد که به شدت بر کل زنجیره تامین و نیز لجستیک یکپارچه تاثیر می‌گذارد. Fabio Tosa از مدیران Tosa Group در ادامه می‌گوید: ما مطابق با مقررات ایمنی اروپا در زمینه بارگیری عمل می کنیم که در آن فشاری را که یک بار بسته‌بندی و پالت شده در طول حمل‌ونقل روی کامیون باید تحمل کند را تعیین می‌کند. برای بسته‌بندی پالت‌ها ما از فیلم‌های PE 100درصد قابل بازیافت استفاده می‌کنیم. (Tertoary packaging اغلب به عنوان بسته‌بندی فله یا حمل‌ونقلی نیز اطلاق می‌شود. این نوع بسته‌بندی برای گروه‌بندی مقادیر بیشتری از SKUها برای انتقال از نقطه A به نقطه B – به‌عنوان مثال از مرکز تولید تا نقطه فروش- استفاده می‌شود. در این مرحله، محصولات به عنوان واحد توزیع در نظر گرفته می‌شوند.)
Tosa می‌افزاید: گرایش‌های اصلی بازار که توسط خریداران شما تعیین می‌شود از دو دیدگاه اصلی با هدف به حداقل رساندن استفاده از پلاستیک‌های خام پیروی می‌کند: یکی با هدف ضخامت بیشتر البته با 30-40 درصد مواد بازیافت شده و دیگری نیز در جهت به‌کارگیری فیلم‌های فنی نازک‌تر با تاثیرگذاری کمتر. با این توجیه، ارزش افزوده ما این هست که بتوانیم از انواع فیلم‌ها بر روی ماشین‌های خود استفاده کنیم. بازار نیز در راستای پایداری بیشتر حرکت می‌کند یعنی حذف بسته‌بندی‌های پلاستیکی و شاید جانشینی آن با لفاف‌های کاغذی، تنها گزینه جایگزین در حال حاضر. تعدادی از راهکارهای بسته‌بندی که در آن از کاغذ کرافت استفاده شده است خلاقانه بوده‌اند که البته محدودیت‌هایی در به‌کارگیری داشته‌اند چراکه تنها می‌توان کالاهایی با اشکال معمولی را با آنها لفاف‌پیچی کرد. پس ما تصمیم گرفتیم تا بر روی پروژه‌های R&D سرمایه‌گذاری کنیم که ما را به نمونه اولیه کاغذهایی با قابلیت تغییر شکل بالا برساند. پس از آن کار بر روی ماشین‌هایی که بتوانند از این کاغذها به جای فیلم‌های پلاستیکی استفاده کنند را آغاز کردیم.
چهار عنصری که پایداری همه‌جانبه را تضعیف می‌کند
Ombretta Sarassi، مدیرعامل Opem که متخصص سیستم‌های فرآیند برای بسته‌بندی اولیه هستند نیز همواره از تفکر پایداری در بسته‌بندی پشتیبانی می‌کند. او می‌گوید: چنانچه پایداری را 360 درجه در نظر بگیریم و فقط با یک محصول مرتبط نباشیم، چهار نکته غیرپایدار در صنعت بسته‌بندی موادغذایی و نوشیدنی پدیدار می‌شود.
اولین مورد مربوط به توافق با تولیدکنندگان بزرگ غذا و نوشیدنی است. آنها بسیار پیچیده هستند و ماه‌ها طول می‌کشد تا تعریف واجرا شوند.
دومین نکته غیربومی‌سازی محصولاتی است که سودآور تلقی نمی‌شوند و علت آن هم چندان مشخص نیست.
سومین مورد فناوری است که در حال حاضر به 5.O رسیده‌ایم و انرژی بیش از حدی را از شرکت‌های کوچکتر و متوسط برای همگام شدن با سیاست‌ها طلب می کند.
و نکته آخر هم GMS است که نیاز به طول عمر بیشتر و بیشتر محصولات غذایی و نوشیدنی را ایجاد می‌کند. نتیجه اینکه آزمایش‌ها و تحقیقات مداوم باید بر روی مواد انجام شود که فرآیند را از حالت پایداری خارج می‌کند.