بایوپلاستیک چیست؟
واژه «بایو یا بیو Bio» یا به‌عبارتی فارسی «زیستی» بدین معناست که ساختار یک ماده می‌تواند توسط میکرواورگانیسم‌های موجود در طبیعت شکسته شده، به مواد ساده‌تری تبدیل شود و در نتیجه برای همیشه در طبیعت باقی نماند. یک ماده بایوپلاستیک Bio plastic دارای خواص بیولوژیکی، باید زیست تخریب‌پذیری یا ویژگی‌های هر دو خواص را داشته باشد. مواد پلاستیکی زیستی از مواد آلی حاوی کربن بیوژن کربن – جایگزین بنزین یا کربن مبتنی بر فسیلی با کربن تجدیدپذیر ساخته شده است و قابلیت تجزیه زیستی دارند. در یک فرآیند شیمیایی که طی آن میکروارگانیسم‌ها در محیط محصول را به مواد طبیعی مانند آب، دی‌اکسید کربن و کمپوست تبدیل می‌کنند. فرآیند تجزیه زیستی به شرایط محیطی اطراف بستگی دارد.
بایوپلاستیک یا بایوپلیمر Bioplastics /Biopolymers شامل سه دسته اصلی از پلیمرها است: برپایه زیستی Biobased، زیست تخریب‌پذیری Biodegradable یا قابلیت کمپوست شدن Compostable.
بایوپلاستیک‌ها در مقابل پلاستیک‌های سنتی
صنعت پلاستیک در حال تغییر است. بایو پلاستیک‌ها به‌عنوان رقیبی برای پلاستیک‌های سنتی به‌شمار می‌روند. پلاستیک‌های سنتی از طریق فرآیندهای پتروشیمی ساخته می‌شوند. به عبارت دیگر، آنها به‌عنوان مواد شیمیایی تولیدات پالایش نفت شروع می‌شوند که از طریق فرآیندهای شیمیایی تبدیل به پلاستیک‌های مختلف می‌شوند که زنجیره‌های مولکولی طولانی را به نام پلیمرها تشکیل می‌دهند. دردسرهای این نوع پلیمر- نامحلول در آب و تجزیه‌ِپذیر نیستند- با توجه به مشکلات ناشی از دفع زباله‌های پلاستیکی در محیط‌زیست و ازجمله انباشت زباله‌های پلاستیکی در محیط‌زیست در حال گسترش است. از سوی دیگر، بیوپلاستی از منابع گیاهی حاصل می‌شود. آنها می‌توانند از شکر، ذرت، سیب‌زمینی، گندم و دیگر غلات، از چربی‌ها و روغن‌های گیاهی و یا محصولات جانبی گیاهی مانند پوست چوب تهیه شوند. در این حال بایو پلاستیک‌ها می‌توانند به حل این مشکل کمک شایانی کنند، همچنین وابستگی به نفت را کاهش خواهند داد. از آن جایی که بایو پلاستیک‌ها از منابع کاملا یا قسمتی تجدیدپذیر تولید می‌شوند، پس از استفاده قابل تجزیه در محیط به‌صورت کامپوست نیز هستند. بنابراین، پیش‌بینی می‌شود که بیوپلاستیک در دهه آینده رشد چشمگیری خواهد یافت.
بزرگ‌ترین کاربرد بایو پلاستیک‌ها تا امروز در بسته‌بندی مواد غذایی بوده است. اخیرا انواع مختلفی از فیلم‌های پلاستیكی را برای كاربرد در بسته‌بندی‌های انعطاف‌پذیر تولید می‌شود که در صنایع غذایی و بازارهای صنعتی کاربرد دارد و کارخانه naturework بر روی گونه‌ای از محصولات که کاربرد بادوام و یکبار مصرف دارند کار می‌کند. کاربردهای دیگر آن به‌خصوص در زمینه مواد با دوام در حال گسترش است.
آیا بازار بایوپلاستیک در سال‌های آتی تغییر خواهد کرد؟
صنعت بیوپلاستیک‌ها در حال رشد است و پس از سال‌ها سهم بزرگی از صنعت پلاستیک را به‌خود جذب می‌کند. تحقیقات Grand View نشان داد که بیوپلاستیک‌ها کمتر از 2درصد سهم صنایع پلاستیک در سال 2015 را کنترل می‌کنند. آنها پیش‌بینی می‌کنند که بیوپلاستیک تا سال 2020، (5درصد) سهم بازار کل محصولات پلاستیکی و 40درصد سهام آن را تا سال 2030 کنترل خواهند کرد. این پیش‌بینی‌ها براساس تقاضای مصرف‌کننده، دیدگاه تولیدکنندگان، عملی بودن طراحی و هزینه‌ها انجام شده است. نمودار زیر بازار جهانی بیوپلاستیک‌ها از سال 2015 الی 2030 را نشان می‌دهد.
تولیدکنندگان بیوپلاستیک در حال طراحی فرمول‌های جدید هستند که استانداردهای عملکرد پلاستیک سنتی را برآورده می‌کنند. با استفاده از طراحی برای ساخت (Design For Manufacturing (DFM تولیدکنندگان بیوپلاستیک در هنگام ایجاد فرمولاسیون، هزینه‌های خود را کاهش می‌دهند و از طریق مقیاس‌پذیری و تامین منابع به‌طور مناسب می‌پردازند. این چهار عامل، عوامل اصلی هستند که متخصصان معتقدند که بیوپلاستیک‌ها افزایش ناگهانی در صنعت پلاستیک را ادامه خواهند داد.
گزارش جدید Smithers Pira آینده بایوپلاستیک‌ها را برای بسته‌بندی تا سال 2022 نشان می‌دهد که مصرف بیوپلاستی جهانی در سال 2017 به 1.06 میلیون تن رسده و ارزش بازار آن 3.4 میلیارد دلار است. بیوپلاستی برای بازار بسته‌بندی در حال حاضر کمتر از 1 درصد فروش جهانی بسته‌بندی پلاستیکی معمولی را نشان می‌دهد، با این وجود بسته‌بندی بیوپلاستی در طی دوره پنج ساله تا سال 2022 به میزان قابل توجهی بالاتر از پلیمرهای پتروشیمی رشد می‌کند.
اروپا بزرگ‌ترین بازار منطقه‌ای برای بسته‌بندی بیوپلاستی با نزدیک به یک‌سوم مصرف جهانی در سال 2017 بوده است. آمریکای شمالی مسیر اروپا را از لحاظ مصرف بسته‌بندی بیوپلاستی دنبال می‌کند، اما نگرش‌های دولت و مصرف‌کننده تغییر کرده است. پیش‌بینی می‌شود که آمریکای شمالی و آسیا نرخ رشد بالاتری را نسبت به اروپا برای بسته‌بندی بیوپلاستی نشان دهند. صنایع غیرغذایی بزرگ‌ترین حوزه به کارگیری تقاضای بسته‌بندی بیوپلاستی در سال 2017 است که تقریبا 50درصد از مصرف جهانی را تشکیل می‌دهد.
برای سرمایه‌گذاری در صنعت بایوپلاستیک
در حال حاضر تکنولوژی بیوپلاستیک‌ها برای تولید، صنعتی شناخته شده است که مصرف‌کنندگان در هنگام خرید تصمیم می‌گیرند و آن را تقاضا می‌کنند و شرکت‌های تولیدی آن را تولید می‌کنند. اکثریت قابل توجه سرمایه‌گذاران علاقه‌مند به تولید بیوپلاستیک هستند.
این یک واقعیت است که بیوپلاستیک برای بازارهای جدید فقط جایگزین پلاستیک‌های سنتی شده‌اند که در حال حاضر به کار می‌روند. تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که در سالیان دراز میزان تولید آن در آینده قابل توجه خواهد بود.
اخیرا کامپانی اتریشی کمیکاس محصول بایوپلیمر 100% تخریب‌پذیر بر پایه پلی‌لاکتیک اسید تولید نموده است بنام بایوکاسÖ5 BIOKAS PLA based grades (Polylactic acid ). با این محصول می‌توان محصولات Biobased را با مخلوطی از هر یک از پلیمرهای: پلی‌پروپیلنPP، پلی‌اتیلن PE ، پلی‌استایرن PSو پلی‌اتیلن ترفتالاتPET تولید کرد.
